بررسی ادبیات وصیّت نامه نویسی در دوره جاهلی و دوره نخست اسلامی (با تکیه بر وصیت نامه عبد شمس بنِ وائل و أبوبکر بن أبی قُحافة)

نویسندگان

بهرام امانی چاکُلی

چکیده

وصیّت نامه به عنوان فنّی از فنون خطابه و به عنوان متنی ادبی، بخش جدایی ناپذیر از یک بافت فرهنگی گسترده است که بررسی آن می تواند ما را در شناخت فرهنگ، ایدئولوژی و باور های حاکم بر جامعه رهنمون سازد. ساختار وصیّت نامه های دورة جاهلی دلالت بر فقدان ادبیات نوشتاری، تکیه بر ذهنِ شفاهی و روایی، فقدان تمرکز قدرت سیاسی، اعتماد بر تجربه های شخصی در قالب امثال و حِکم و... دارد؛ همان گونه که ساختار وصیّت نامه های عصر نخست اسلامی بر بروز رگه هایی از مخالفت با اسلوب جاهلی و حاکمیت تدریجی ایدئولوژی و جهان بینی اسلامی دلالت دارد. مقایسة دو متن از وصیّت نامه های مربوط به امر خلافت از دوره های جاهلی و اسلامی، یکی از عبد شمس[i] و دیگری از ابوبکر، در این مقاله، مبیّن این نکته است که اگرچه اسلوب قرآنی، وصیّت ابوبکر را تحت تأثیر خود قرار داده است، اما می توان دریافت که هنوز اسلوب و معنی در این وصیّت صبغة جاهلی داشته و این امر دلالت بر این نکتة با اهمیّت دارد که مسالة خلافت در نزد ابوبکر به عنوان یک مسالة برون متنی، با اسلوب و معنای جاهلی این وصیت نامه مرتبط بوده و بر اساس ارزش ها و ایدئولوژی دورة جاهلی انجام پذیرفته است. [i]- عبد شمس بن وائل بن غوث، از پادشاهان حمیری یمن و از اعراب قحطانی پیش از اسلام است. (ناصیف، 1415: ص32-31)

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی ادبیات وصیّت‌نامه‌نویسی در دوره جاهلی و دوره نخست اسلامی (با تکیه ‌بر وصیت‌نامه عبدِ شمسِ بنِ وائل و أبوبکر بن أبی قُحافة)

وصیّت‌نامه به عنوان فنّی از فنون خطابه و به عنوان متنی ادبی، بخش جدایی‌ناپذیر از یک بافت فرهنگی گسترده است که بررسی آن می‌تواند ما را در شناخت فرهنگ، ایدئولوژی و باور‌های حاکم بر جامعه رهنمون سازد. ساختار وصیّت‌نامه‌های دورة جاهلی دلالت بر فقدان ادبیات نوشتاری، تکیه بر ذهنِ شفاهی و روایی، فقدان تمرکز قدرت سیاسی، اعتماد بر تجربه‌های شخصی در قالب امثال ‌و حِکم و... دارد؛ همان‌گونه که ساختار وصیّت‌نامه‌...

متن کامل

وصیت مفضل بن عمر، بازیابی و اعتبارسنجی

از مفضل بن عمر، متنی به نام «الوصیه» در دست است که شامل دو نوع سخن است: سخنان نویسنده و احادیث امام صادق. همۀ این متن یا تنها احادیث آن از قرن دوم تا پنجم هجری در میان محدثان دست به دست می‏شده است. این متن از آثار مفقود به شمار می‏رود که به صورت مستقل وجود نداشته، حتی‏ دست‏نویسی از آن نمانده است. نوشتار پیش رو به بازیابی اثر یاد شده در کتب فهرست و آثار روایی، به ویژه الکافی و نیز اعتبارسنجی آن...

متن کامل

وصیت مفضل بن عمر، بازیابی و اعتبارسنجی

از مفضل بن عمر، متنی به نام «الوصیه» در دست است که شامل دو نوع سخن است: سخنان نویسنده و احادیث امام صادق. همۀ این متن یا تنها احادیث آن از قرن دوم تا پنجم هجری در میان محدثان دست به دست می‏شده است. این متن از آثار مفقود به شمار می‏رود که به صورت مستقل وجود نداشته، حتی‏ دست‏نویسی از آن نمانده است. نوشتار پیش رو به بازیابی اثر یاد شده در کتب فهرست و آثار روایی، به ویژه الکافی و نیز اعتبارسنجی آن...

متن کامل

تحلیل گفتمان انتقادی وصیت نامه ی شهدا با تاکید بر وصیت نامه ی شهدای شهرستان شاهرود

تحلیل گفتمان انتقادی یک گرایش بین رشته ای است که با علوم مختلفی چون زبان شناسی و جامعه شناسی و ... پیوند دارد الگوی فرکلاف روشی ساختارمند در تحلیل گفتمان انتقادی محسوب می شود که متن را در سه سطح توصیف ،تفسیر و تبیین مورد بررسی قرار می دهد و ایدئولوژی نهفته در اثر را کشف می کند . گونه ای از دست نوشته های به جا مانده از رزمندگان ایران را که به وصیت نامه شهدا مشهور گردیده است می توان از مهم ترین ا...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
ادب عرب

ناشر: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

ISSN

دوره 5

شماره 1 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023